@prefix azonOnto: <http://id.e-science.pl/ontologies/azonOnto#> .
@prefix collection: <http://id.e-science.pl/vocab/collection/> .
@prefix dcterms: <http://purl.org/dc/terms/> .
@prefix kv: <http://id.e-science.pl/vocab/kv/> .
@prefix person: <http://id.e-science.pl/vocab/person/> .
@prefix rdf: <http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#> .
@prefix rdfs: <http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#> .
@prefix records: <http://id.e-science.pl/records/> .
@prefix skos: <http://www.w3.org/2004/02/skos/core#> .
@prefix unit: <http://id.e-science.pl/vocab/unit/> .
@prefix xml: <http://www.w3.org/XML/1998/namespace> .
@prefix xsd: <http://www.w3.org/2001/XMLSchema#> .
records:1103 a azonOnto:Photo ;
azonOnto:acceptanceDate "2018-03-22"^^xsd:date ;
azonOnto:authorInfo [ a azonOnto:AuthorInfo ;
azonOnto:affiliation unit:4460 ;
azonOnto:author person:2224 ;
azonOnto:position 1 ] ;
azonOnto:camera "Nikon"^^xsd:string ;
azonOnto:collection collection:2 ;
azonOnto:comment "29. Kolekcje fotografii obrazujących klasyfikację gleb Polski i świata"@pl ;
azonOnto:creationYear 2017 ;
azonOnto:description "Czarnoziemy (CW) są podstawowym typem w rzędzie gleb czarnoziemnych (Systematyka Gleb Polski wyd. 6, 2011). \\nTypowa budowa profilu: Ap-A-AC-Ck (gleba uprawna). \\nNajważniejszą i najbardziej charakterystyczną cechą czarnoziemów jest głęboki poziom próchniczny, o czarnej lub niemal czarnej barwie (w stanie wilgotnym) wynikającej z dużej zawartości dobrze zhumufikowanej materii organicznej, o dobrze wykształconej strukturze gruzełkowej lub subangularnej wynikającej z dużej aktywności biologicznej gleby, a także bardzo zasobny w zasadowe kationy wymienne i składniki pokarmowe dla roślin. Głębokość poziomu próchnicznego w czarnoziemach polskich z reguły jest większa niż głębokość orki i przekracza 40-50 cm, niekiedy dochodząc do 100 cm. Tylko na powierzchniach podlegających silnej i długotrwałej erozji, poziom próchniczny czarnoziemów ma grubość warstwy ornej. Poziom próchniczny czarnoziemów spełnia kryteria poziomu diagnostycznego mollic.\\nPowstanie tak głębokiego poziomu próchnicznego wymagało specyficznych warunków środowiskowych, przede wszystkim (1) klimatu kontynentalnego, który jest zbyt suchy dla lasów, a jest odpowiedni dla (2) roślinności stepowej (trawy i byliny), (3) dużej aktywności fauny glebowej, w tym dżdżownic, ale i makrofauny ryjącej (krety, susły, pieski preriowe i in.), która również preferuje zbiorowiska nie-leśne, oraz (4) pyłowej lub gliniastej skały macierzystej dla gleb, zasobnej w węglan wapnia, który stabilizuje glebowa materie organiczną. \\nWarunki klimatyczne sprzyjające powstawaniu czarnoziemów współcześnie panują w Europie Południowo-Wschodniej, Azji Centralnej, w centralnych stanach USA i w południowej części Ameryki Południowej (Argentyna), ale prawie wszędzie gleby te są zajęte przez rolnictwo, co wiąże się z zanikiem naturalnej roślinności stepowej oraz wytrzebieniem glebowej makrofauny ryjącej.\\nDlatego czarnoziemy są w wielu regionach świata, w tym w Polsce uważane za gleby reliktowe, nie odtwarzające się współcześnie.\\nCzarnoziemy w Polsce powstały na lessach, a zatem mają pyłowe uziarnienie, które gwarantuje dużą retencję wody oraz dobrą dostępność wody dla roślin. \\nPyłowe uziarnienie całego profilu glebowego, bardzo głęboki i strukturalny poziom próchniczny, obojętny lub lekko alkaliczny odczyn, wysoka zawartość kationów zasadowych, a także węglany obecne w profilu glebowym, czynią czarnoziemy najlepszymi na ziemi glebami dla produkcji rolniczej.\\nDlatego również w Polsce gleby te z reguły są użytkowane rolniczo, a pod lasami są wyłącznie w miejscach z jakiegoś powodu niedostępnych dla rolnictwa (silnie nachylone stoki wzniesień, stoki zagrożone erozją i celowo zalesione, dna wąwozów i stożki napływowe u wylotów wąwozów itd.). Jako gleby orne, czarnoziemy typowo mają wartość I lub II klasy bonitacyjnej. Jako gleby leśne tworzą siedliska lasu świeżego o najwyższych wskaźnikach troficznych.\\nW Polsce czarnoziemy zajmują tylko ok. 1% powierzchni. Większe ich kontury zidentyfikowano w rejonie Hrubieszowa, Tomaszowa Lubelskiego, Proszowic (rejon Miechowa), na Płaskowyżu Głubczyckim oraz na izolowanych powierzchniach na Równinie Wrocławskiej."@pl ;
azonOnto:destinationGroup "ogół społeczeństwa"@pl ;
azonOnto:fileInfo [ a azonOnto:FileInfo ;
azonOnto:name "71a_Czarnoziem.jpg"^^xsd:string ;
azonOnto:uri "https://data.e-science.pl/1103/71a_Czarnoziem.jpg"^^xsd:anyURI ],
[ a azonOnto:FileInfo ;
azonOnto:name "71_Czarnoziem.jpg"^^xsd:string ;
azonOnto:uri "https://data.e-science.pl/1103/71_Czarnoziem.jpg"^^xsd:anyURI ] ;
azonOnto:harmfulContent false ;
azonOnto:keywordInfo [ a azonOnto:KeywordInfo ;
azonOnto:name "Gleba"@pl ;
azonOnto:uri "http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_7156"^^xsd:anyURI ],
[ a azonOnto:KeywordInfo ;
azonOnto:name "Klasyfikacja gleby"@pl ;
azonOnto:uri "http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_7162"^^xsd:anyURI ],
[ a azonOnto:KeywordInfo ;
azonOnto:name "Systematyka gleb"@pl ;
azonOnto:uri "http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_7204"^^xsd:anyURI ] ;
azonOnto:licenseInfo [ a azonOnto:LicenseInfo ;
azonOnto:name "CC BY-SA 4.0"^^xsd:string ;
azonOnto:uri "https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode.pl"^^xsd:anyURI ] ;
azonOnto:partner [ a azonOnto:Organization ;
azonOnto:name "Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu"^^xsd:string ] ;
azonOnto:placeOfCreation "Wrocław"^^xsd:string ;
azonOnto:scientificDiscipline "dziedzina nauk o Ziemi (2011)"@pl ;
azonOnto:seriesName "Gleby Polski"^^xsd:string ;
azonOnto:submitter [ a azonOnto:Person ;
azonOnto:name "Bernard Gałka"^^xsd:string ] ;
azonOnto:title "Czarnoziem"@pl .
RDF/XML
TURTLE
JSON-LD
Polski
English
